کسری بودجه با سفره مردم چه می کند؟ - وبلاگ تکنولوپ

به گزارش وبلاگ تکنولوپ، پیش از این که آثار اقتصادی شیوع ویروس کرونا به اقتصاد کشور تحمیل شود میزان کسری بودجه 131 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده بود، دولت در چند ماه اخیر برای بهبود شرایط معیشت خانوارها چه کرده است؟

میزان بدهی بخش دولتی (شامل دولت و شرکت ها و موسسات دولتی) به سیستم بانکی تا پایان خرداد ماه سال جاری به رقم 446.6 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به اسفند ماه سال گذشته رشد 7.2 درصدی داشته است.

دولت در خرداد ماه 18.2 هزار میلیارد تومان از سیستم بانکی پول استقراض کرده است که از ابتدای سال 98 تا به امروز بی سابقه بوده است.

در مجموع در فصل بهار سال جاری معادل 30.2 هزار میلیارد تومان به میزان بدهی دولت به بانک ها افزوده شده که دو برابر مدت مشابه سال گذشته است، یعنی بخش دولتی در بهار سال گذشته 15.1 هزار میلیارد تومان از سیستم بانکی قرض گرفته است.

فرایند بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی از خرداد سال 98 تا خرداد سال 99

کاهش سپرده های بانکی و افزایش تورم

از سوی دیگر میزان پول در اقتصاد در خرداد ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل 61.5 درصد رشد داشته، یعنی سپرده گذاران بانکی دارایی خود را از حالت سپرده های بلندمدت خارج و آن را نقد کرده اند.

همچنین پیش از این که هزینه های شیوع ویروس کرونا به اقتصاد تحمیل شود، مرکز پژوهش های مجلس در دی ماه سال گذشته پیش بینی کرده بود که دولت در سال 99 دولت حداقل با کسری بودجه 131 هزار میلیارد تومانی روبه رو است.

بانک مرکزی در این خصوص اعلام کرده که تا به امروز هفت مرحله اوراق بدهی دولت حراج شده و حدود 36 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دولت از این محل تامین شده بدون آنکه نقدینگی جدیدی خلق شود.

این درحالی است که براساس داده های مرکز آمار ایران تورم نقطه به نقطه که در فروردین ماه سال جاری به رقم 19.3 درصد (پایین ترین نرخ خود طی حدود دو سال گذشته) رسیده بود، در سه ماه اخیر دوباره صعودی شده و به رقم 26.9 درصد رسیده است.

بانک ها پرداخت تسهیلات را از طریق سپرده های مردم انجام می دهند، که با کم شدن سپرده ها در طول یک سال اخیر دسترسی بانک به منابع تخصیص تسهیلات کم شده و با شیوع ویروس کرونا به میزان وام های پرداختی بانک ها افزوده شده است.

دولت برای بحران اقتصادی کرونا چه کرده است؟

از اواخر اسفند ماه سال گذشته دولت اولین قدم را برای اجرای سیاست حمایتی در جهت کم کردن آسیب های اقتصادی بیماری کرونا برداشت.

یارانه کرونا

در نیمه اسفند ماه گذشته رئیس جمهور اعلام کرد که به سه میلیون نفر از اقشار آسیب دیده از کرونا در چهار نوبت یارانه کرونا داده می شود که اولین مرحله آن دو روز قبل از نوروز پرداخت شد.

چهار نوبت یارانه کرونا 200 تا 600 هزار تومانی در ماه های اسفند سال گذشته، فروردین، اردیبهشت و خرداد سال جاری پرداخت شد، همچنین به این گروه در ماه رمضان بسته معیشتی ماه رمضان پرداخت شد که می توان گفت این سه میلیون نفر پنج نوبت یارانه کرونا دریافت کردند.

پرداخت وام یک میلیون تومانی کرونا

دومین سیاست حمایتی دولت، پرداخت وام یک میلیون تومانی کرونا بود که به گفته حسین میرزایی، سخنگوی ستاد تسهیلات کرونا، مطابق این طرح در مجموع 21 میلیون و 51 هزار و 393 خانوار معادل 87 درصد از خانوارهای یارانه بگیر تسهیلات مذکور را دریافت کردند.

در این طرح بیش از 21 هزار میلیارد تومان تسهیلات از طریق شبکه بانکی به مردم پرداخت شد. اقساط این وام 30 ماهه است که هر ماه 35 هزار تومان از یارانه خانوار کسر می شود و از تیر ماه سال جاری آغاز شده است. این تسهیلات قرار بود برای برخی از خانوارها دو مرحله ای شود و در مرحله دوم نیز یک میلیون تومان دیگر پرداخت شود.

پرداخت وام به 13 رسته شغلی آسیب دیده

سومین سیاست حمایتی دولت در دوره کرونا، پرداخت وام به مشاغل آسیب دیده است. یعنی مشاغلی که در این ایام بنا به دستور دولت تعطیل شده باشند. صاحبان این کسب وکارها به ازای هر نیروی در حال کار 16 میلیون تومان، به مشاغلی که به تشخیص ستاد ملی مقابله با کرونا آسیب دیده تشخیص داده شده اند مبلغ 12 میلیون تومان و مشاغل راننده خویش فرمایی متاثر از کرونا شش میلیون تومان تسهیلات (با نرخ سود 12 درصد با سه ماه فرصت تنفس و بازپرداخت 24 ماه و آغاز اقساط از مهر ماه سال جاری) دریافت می کنند.

در این خصوص عیسی منصوری، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که تا روز هفتم مرداد ماه یک هزار و 274 میلیارد تومان تحت عنوان تسهیلات کرونا از سوی مؤسسات عامل به مشمولان پرداخت شده است.

به گفته وی، تعداد 503 هزار واحد تا به امروز در سامانه کارا ثبت نام کرده اند. از این تعداد 290 هزار پفراینده و 655 هزار نفر اشتغال را شامل می شود که توسط 13 دستگاه اجرایی بررسی شده و 10 هزار و 242 میلیارد تومان تسهیلات را دربرمی گیرد.

کارت اعتباری سهام عدالت

دولت برای کمک به خانوارها آزادسازی سهام عدالت را در روز دهم اردیبهشت ماه آغاز کرد و 30 درصد اول آن از هفته دوم خرداد ماه قابل فروش شد که 30 درصد دوم نیز یک هفته دیگر قابل فروش می شود.

به تازگی نیز اعلام شده که سهامداران سهام عدالت می توانند تا سقف 60 درصد ارزش دارایی سهام خود را در قالب کارت اعتباری از بانک ها دریافت کنند. در حال حاضر ارزش سهام عدالت یک میلیون تومانی حدود 40 میلیون تومان است که 60 درصد آن معادل 24 میلیون تومان برآورد می شود.

در کنار این سیاست های حمایتی از خانوارهای کم درآمد، دولت اقدام خاصی برای جبران کسری بودجه انجام نداده و از سوی دیگر، سیاست هایی که بتواند نقدینگی موجود در اقتصاد را کنترل و به موازات آن تورم را کاهش دهد، اتخاذ نشده است.

به عبارتی می توان گفت دولت در چهار ماهه ابتدای سال جاری تنها بر سیاست های حمایتی و توزیع پول نقد پرداخته که اگرچه اجرای این سیاست ها در این دوره لازم بود، اما قطعا کافی نبوده و انتظار می رفت دولت با برخی اقدامات، اقتصاد را به ثبات نسبی برساند و کاری کند که افزایش تورم، تسهیلات پرداختی دولت را از بین نبرد.

اما این سیاست های حمایتی در حالی اجرا شده که دولت با کسری بودجه روبرو بوده و تحمیل هزینه های جدید فقط فشار کسری بودجه را بیشتر می کند و دولت را بیش از گذشته به سمت سیاست های تورم زا می برد.

به عبارتی می توان گفت در چند ماهی که از سال 99 گذشته شرایط فاکتورهای اقتصادی از قبیل تورم، نقدینگی، بدهی دولت به سیستم بانکی و سپرده های بانکی بدتر شده است و دولت در ماه های آینده با کسری بودجه 131 هزار میلیارد تومانی (بدون اعمال تبعات اقتصادی کرونا)، آسیب دیدگی اقتصادی مشاغل و خانوارها در نتیجه بیماری کرونا، انتظارات تورمی و… روبه رو خواهد بود که به نظر می رسد همه آنها می تواند تاثیرات بدی بر اقتصاد و معیشت خانوارها بگذارد.

منبع: تجارت نیوز