آشنایی با خواص و مضرات کاکائو
به گزارش وبلاگ تکنولوپ، حتما می دانید که دانه های کاکائو را خُرد می کنند تا پودر کاکائو به دست بیاید و چربی آن را هم برای کرهٔ کاکائو می گیرند. امروزه کاکائو برای نقشی که در تولید شکلات دارد معروف است. اما تحقیقات نو نشان داده اند کاکائو حاوی ترکیب های مهمی هم است که برای سلامت انسان مفید هستند.
ارزش تغذیه ای کاکائو
کاکائو حاوی ویتاوین ها و مواد معدنی بسکمک است که در پایین آمده اند:- پروتئین
- ویتامین A
- ریبوفلاوین
- تیامین
- کلسیم
- پتاسیم
- فسفر
- آهن
- مس
- منیزیم. 1
خواص کاکائو
1. سرشار از پلی فنول است که چندین فایده برای سلامتی دارد
پلی فنول ها (Polyphenol) در واقع آنتی اکسیدان هایی هستند که به طور طبیعی در میوه ها، سبزیجات، چای و شکلات وجود دارند.آن ها فایده های زیادی برای سلامت انسان دارند، از جمله کاهش التهاب، جریان خون بهتر، فشار خون کمتر، و سطح کلسترول و قند خون متعادل تر.
کاکائو یکی از غنی ترین منابع پلی فنل است. فلاوانول (Flavanol) زیادی هم دارد که تأثیرات آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی آن قوی است.
اما تولید و حرارت دادن، ممکن است باعث از دست رفتن خواص کاکائو شود.
گاهی اوقات هم با مواد قلیایی ترکیب می شود تا تلخیِ آن کاهش یابد و همین، باعث کاهش 60 درصدی محتوای فلاوانول می شود.
بنابراین اگرچه کاکائو منبع غنی پلی فنل است، اما خواص کاکائو در همهٔ محصولات حاوی آن، یکسان نیست.
2. سطح نیتریک اکسید را متعادل می کند و فشار خون بالا را کاهش می دهد
کاکائو چه به صورت پودر و چه شکلات تلخ، می تواند به کاهش فشار خون کمک کند.نخستین بار جزیره نشین های آمریکای مرکزی متوجه این خاصیت شدند.
آن هایی که کاکائو می نوشیدند، نسبت به کسانی که از کاکائو استفاده نمی کردند، فشارخون بسیار پایین تری داشتند.
فلاوانول موجود در کاکائو، سطح نیتریک اکسید (Nitric Oxide) خون را متعادل می کند.
در نتیجه، عملکرد رگ های خونی را بهتر می کند و فشار خون را کاهش می دهد.
مطالعه ای روی 35 آزمایش انجام شد که طی آن ها اندازه 1.4 تا 105 گرم محصولات کاکائو، یا تقریبا 30 تا 1218 میلی گرم فلاوانول به بیماران داده می شد.
نتیجه اینکه کاکائو باعث کاهش اندک، اما قابل توجه 2 میلی متر جیوه ای (mmHg) فشارخون شد.
این تأثیر، در افرادی که فشارخون بالایی داشتند، نسبت به کسانی که نداشتند و در مسن ترها، نسبت به جوان ترها، بیشتر بود.
اما باید به خاطر داشت که تولید باعث کاهش چشمگیر تعداد فلاوانول ها می شود؛ بنابراین انتظار نمی رود چنین خاصیتی در یک تکه شکلات معمولی هم دیده شود.
3. خطر حملهٔ قلبی و سکته را کاهش می دهد
به نظر می رسد خواص کاکائو فراتر از کاهش فشارخون است و می تواند خطر حمله قلبی و سکته را هم کاهش دهد.کاکائوی سرشار از فلاوانول، سطح نیتریک اسید خون را بهتر می کند، که باعث شل و بزرگ شدن عروق و رگ های خونی شده و جریان خون را بهتر می کند.
علاوه براین، کاکائو کلسترول بد (LDL) را کاهش می دهد، اثر رقیق کنندگی خون مانند آسپرین دارد، قند خون را متعادل تر می کند و التهاب را کاهش می دهد.
این خواص کاکائو با کاهش خطر حملهٔ قلبی، نارسایی قلبی و سکته در ارتباط هستند.
بررسی 9 مطالعه روی 157809 نفر حاکی از آن است که مصرف بیشتر شکلات، تأثیر زیادی در کاهش خطر بیماری قلبی، سکته و مرگ دارد.
دو مطالعهٔ سوئدی هم نشان دادند مصرف 19 تا 30 گرم شکلات در روز با کاهش نرخ نارسایی قلبی در ارتباط است، اما چنین تأثیری در مصرف مقادیر بیشتر دیده نشد.
این نتایج حاکی از آن هستند که مصرف متناوب مقادیر کم از شکلاتِ سرشار از کاکائو، می تواند از قلب انسان محافظت کند.
4. پلی فنول ها جریان خون به مغز و عملکرد مغز را بهتر می کنند
چندین مطالعه نشان داده اند که پلی فنل هایی مانند آنچه در کاکائو وجود دارد، با بهبود عملکرد مغز و جریان خون، خطر بیماری های عصبی را کاهش می دهد.فلاوانول ها می توانند از سد خونی مغزی (BBB) عبور کرده و در فعل وانفعالات بیوشیمیایی شرکت کنند که نورون ها و مولکول های مهمی برای عملکرد مغز تولید می کنند.
علاوه بر این، فلاوانول بر تولید نیتریک اکسید هم اثر می گذارد، که عضلات عروق خونی را شل می کند، جریان خون را بهتر می کند و خون به مغز می رساند.
مطالعه ای دو هفته ای روی 34 فرد مسن نشان داد که پس از یک هفته، با مصرف کاکائوی سرشار از فلانوال، جریان خون به مغز تا 8 درصد و پس از دو هفته تا 10 درصد افزایش می یابد.
مطالعات دیگری هم نشان می دهند که مصرف روزانهٔ فلاوانول کاکائو می تواند عملکرد ذهنی را در افرادی که اختلالات ذهنی دارند یا ندارند، کاهش بدهد.
این مطالعات حاکی از آن هستند که کاکائو نقش مثبتی روی سلامت مغز و تأثیرات مثبت احتمالی هم بر بیماری های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون دارد.
اما تحقیقات بیشتری باید انجام شوند.
5. حالت و نشانه های افسردگی را بهتر می کند
علاوه بر اثر مثبت کاکائو بر بیماری های ذهنی مرتبط با سن، تأثیر آن بر مغز، می تواند حالت و نشانه های افسردگی را هم بهتر کند.احتمالا اثر مثبت بر این حالت به خاطر فلاوانول های کاکائو، تبدیل تریپتوفان (Tryptophan) به سروتونین (Serotonin) تثبیت کنندهٔ حالت طبیعی، محتوای کافئین یا همان احساس لذت از خوردن شکلات است.
مطالعه ای روی مصرف شکلات و سطح استرس در زنان باردار حاکی از آن است که مصرف بیشتر شکلات، با کاهش استرس و حال بهتر بچه در ارتباط است.
مطالعهٔ دیگری هم نشان داده که نوشیدن کاکائوی سرشار از پلی فنل، انسان را آرام تر و شادتر می کند.
علاوه بر این ها، مطالعه ای روی مردان مسن حاکی از آن است که خوردن شکلات، با سلامت کلی بدنی و سلامت روانی هم در ارتباط است.
اگرچه نتایج این مطالعات امیدبخش هستند، اما پیش از آنکه نظری قطعی بدهیم، باید تحقیقات بیشتری روی خواص کاکائو برای حس وحال و افسردگی انجام شوند.
6. فلاوانول ها بر دیابت نوع 2 اثر می گذارند
مسلما مصرف بیش از اندازهٔ شکلات برای قند خون خوب نیست، اما کاکائو چند اثر ضددیابتی هم دارد.مطالعات آزمایشگاهی حاکی از آن هستند که فلاوانول های کاکائو می توانند هضم و جذب کربوهیدرات در روده را کُند کند، ترشح انسولین را بهبود ببخشد، التهاب را کاهش بدهد و باعث جذب شکر از خون به عضلات شوند.
برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف بیشتر فلاوانول ها، مانند آنچه در کاکائو وجود دارد، می تواند منجر به خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع 2 شود.
بررسی مطالعه روی انسان هم حاکی از آن است که خوردن شکلات تلخ یا کاکائوی سرشار از فلاوانول، می تواند حساسیت انسولین را کاهش بدهد، قند خون را متعادل کند و التهاب در افراد مبتلا به دیابت و همین طور افراد سالم را کاهش دهد.
7. به کنترل وزن کمک می کند
جالب اینکه مصرف کاکائو، حتی به شکل شکلات، می تواند برای کنترل وزن مفید باشد. تصور بر این است که کاکائو می تواند استفاده از انرژی را تنظیم کند، اشتها و التهاب را کاهش و اکسیداسیون چربی و احساس سیری را افزایش بدهد.مطالعه ای نشان داده افرادی که بیشتر شکلات مصرف می کنند، نسبت به کسانی که کمتر شکلات می خورند شاخص تودهٔ بدنی (BMI) پایین تری دارند؛ علی رغم اینکه گروه اول کالری و چربی بیشتری هم مصرف می کنند.
مطالعه ای هم روی کاهش وزن با رژیم کم کربوهیدرات اجرا شده است. در این مطالعه به شرکت کننده ها روزانه 42 گرم شکلات 81 درصد کاکائو دادند و در نهایت متوجه شدند آن ها سریع تر از افردی وزن کم کردند که رژیم عادی داشتند.
مطالعات دیگری هم هستند که نشان می دهند مصرف شکلات، وزن را افزایش می دهد؛ اما بسکمک از این مطالعه ها بین نوع شکلات مصرفی تمایزی قائل نشده اند. خواص شکلات سفید و شیری، با شکلات تلخ یکسان نیست.
روی هم رفته، به نظر می رسد کاکائو و محصولات سرشار از کاکائو می توانند برای کاهش وزن یا حفظ وزن مفید باشند، اما مطالعه های بیشتری باید انجام شوند.
8. می تواند از انسان در مقابل سرطان حفاظت کند
فلاوانول های موجود در میوه، سبزیجات و سایر خوراکی ها خواص ضدسرطانی، مسمومیت اندک و عوارض جانبی بسیار کمی دارند و به همین علت هم مورد توجه قرار گرفته اند.میان همهٔ خوراکی ها، کاکائو از بیشترین اندازه فلاوانول به ازای وزنش برخوردار است و می تواند اندازه زیادی از این مادهٔ مفید را به رژیم غذایی شما اضافه کند.
مطالعات آزمایشگاهی روی ترکیب های کاکائو نشان می دهد که آن ها تأثیرات آنتی اکسیدانی دارد، از سلول ها در مقابل آسیب مولکول های واکنشی محافظت و با التهاب مبارزه می کند، جلوی رشد و توسعه سلول ها را می گیرد و باعث مرگ آن ها می شود.
مطالعات روی حیوانات با استفاده از رژیم غذایی سرشار از کاکائو یا عصاره های کاکائو، نتایج مثبتی در کاهش سرطان سینه، سرطان پانکراس، سرطان پروستات، سرطان کبد، رودهٔ بزرگ و همین طور لوکمی نشان داده اند.
مطالعات روی انسان ها حاکی از آن هستند که رژیم سرشار از فلاوانول با کاهش خطر سرطان در ارتباط است. اما شواهد متناقض هستند، چون برخی آزمایش ها هیچ فایده ای ندارد و حتی برخی از آن ها متوجه افزایش خطر شده اند.
مطالعات مختصر دربارهٔ رابطهٔ کاکائو و سرطان روی انسان ها، حاکی از آن هستند که کاکائو می تواند آنتی اکسیدان پرقدرتی باشد و چه بسا نقش مهمی هم در جلوگیری از سرطان ایفا کند، اما تحقیقات بسیار بیشتری باید انجام شوند. 2
مضرات کاکائو
مقادیر بالای کافئین موجود در کاکائو می تواند منجر به عوارض جانبی از جمله تکرر ادرار، بی خوابی و افزایش ضربان قلب شود.کاکائو می تواند در برخی افراد باعث ایجاد واکنش های آلرژیک مانند واکنش های پوستی، سردرد میگرنی، ناراحتی گوارشی و تهوع شود.
کافئین موجود در کاکائو با برخی دارو های قلبی، دارو های ضد افسردگی و دارو های آسم تداخل ایجاد می کند.
کاکائو برای کلیه مفید است، اما برای افراد مبتلا به نارسایی کلیه مضر می باشد، مقادیر بالای منیزیم موجود در کاکائو می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در افراد مبتلا به بیماری های کلیوی شود.
از قلم نیاندازید قند و چربی موجود در شکلات می تواند سبب چاقی و افزایش کلسترول خون شود، پس در صورت مصرف آن باید چربی و قند سایر غذاها را کاهش دهید.
چربی زیاد می تواند برای افرادی که اضافه وزن دارند، بیماران کلیوی و افراد مبتلا به فشارخون بالا خطرناک باشد.
همچنین شکلات کافئین دارد و محرک اعصاب است به همین علت توصیه می شود در مصرف آن زیاده روی نکنید. 3
پی نوشت:
1.www.bazdeh.org
2.www.chetor.com
3.www.vivin.ir
منبع: راسخون